بررسی جامع علت افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور

هر دانش‌آموز بسته به شرایط اجتماعی، رفاه و تربیت خانواده، تحت‌تأثیر عوامل مختلفی در ارتباط با محرومیت از تحصیل قرار می‌گیرد. وظیفه والدین این است که بادقت و جدیت فراوان پیشرفت تحصیلی دانش‌آموز را مدنظر قرار دهند و تمام تلاش خود را جهت ایجاد شرایط برای تعالی تحصیلی فرزند خود به کار گیرند. اولین قدم برای جلوگیری یا جبران افت تحصیلی دانش‌آموزان، شناسایی دلایل افت نمره آن‌ها است. ما در این مقاله به بیان مهم‌ترین دلایل افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور دانش‌آموزان می‌پردازیم و اگر شما نیز به دنبال علت این موضوع هستید در ادامه با سایت عربشاهی همراه باشید.

علت افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور دانش‌آموزان

دلایل مختلفی برای افت تحصیلی دانش‌آموزان وجود دارد که برخی از آن‌ها مربوط به فرد و برخی مربوط به محیط هستند. به‌طورکلی افت تحصیلی دانش‌آموزان بستگی به شرایط زندگی و عوامل خارجی دارد. در ادامه به برخی از دلایل افت تحصیلی دانش‌آموزان می‌پردازیم.

تاثیر عوامل فردی

تاثیر عوامل فردی در افت تحصیلی دانش‌آموزان می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

• اخلاق و روحیه فردی دانش‌آموزان

اگر روحیه دانش‌آموز منعطف نباشد، احتمالاً مشکلات یادگیری را در سطح بالاتری تجربه می‌کند. انعطاف‌پذیری، تحمل بالا و قدرت در مواجهه با شکست به افراد کمک می‌کند روند صعودی را در مسیر آموزشی تجربه کنند.

• سطح هوش هر دانش آموز

سطح هوش یا سطح IQ هر فرد متناسب با سطح یادگیری دانش‌آموز است. اما این بدان معنا نیست که افراد با IQ پایین باید عملکرد تحصیلی ضعیفی داشته باشند. این افراد با تمرین و تکرار بیشتر می‌توانند از افت تحصیلی جلوگیری و عملکرد تحصیلی خود را افزایش دهند.

• طرز فکر یک دانش‌آموز در مورد مطالعه

بسیاری از دانش‌آموزان فکر می‌کنند مطالعه و درس خواندن اتلاف وقت است. در حالی‌که اگر دانش‌آموز با اهداف درست آموزش ببیند یا از طرف خانواده حمایت شود، می‌توان از مشکلات یادگیری و افت تحصیلی پیشگیری کرد.

• علاقه و انگیزه دانش آموزان

فرد برای موفقیت در هر کاری نیاز به علاقه و انگیزه دارد. مطالعه نیز از این قاعده مستثنی نیست، کسانی که علاقه‌ای به مطالعه ندارند و به ناچار به تحصیل ادامه می‌دهند، مسلماً به نتایج قابل توجهی نخواهند رسید. بی‌انگیزگی و اضطراب نشانه‌هایی است که نشان دهنده بی‌انگیزگی و عدم علاقه به دانش‌آموز است.

• گذراندن وقت در موبایل، کامپیوتر و فضای مجازی

امروزه نه تنها دانش‌آموزان بلکه همه ما زمان زیادی را صرف گشت و‌گذار بین وب سایت‌های مختلف در فضای مجازی می‌کنیم. اگر این زمان را صرف کار‌های مهم‌تری مانند مطالعه کنید، قطعاً نتایج بهتری خواهید گرفت.

• مهارت‌های تحصیلی

اگر شما از آن دسته افرادی هستید که زمان زیادی را صرف مطالعه می‌کنید اما هنوز نمی‌توانید به یادگیری ادامه دهید، به این معنی است که روش نادرستی را برای مطالعه انتخاب کرده‌اید.

• عدم اعتماد به ‌نفس در دانش‌آموزان

یکی از دلایل افت تحصیلی در نوجوانان عدم اعتماد به‌ نفس است. نداشتن اعتماد به‌ نفس یا اعتماد به‌ نفس پایین باعث می‌شود دانش‌آموز قادر به دیدن نقاط قوت خود نباشد. وقتی دانش‌آموزی نمی‌تواند نقاط قوت خود را ببیند یا نمی‌خواهد نقاط ضعفش را بپذیرد و سعی در تقویت آن‌ها داشته باشد، به فردی تبدیل می‌شود که برای انجام هیچ کاری تلاش نمی‌کند و همیشه منتظر شکست‌خوردن است.

تأثیر عوامل خارجی

از جمله عوامل خارجی که در افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور دانش آموزان موثر است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تغییر مقطع تحصیلی دانش آموز

اولین دلیلی که همه معلمان و حتی والدین به کاهش پیشرفت دانش‌آموزان فکر خواهند کرد، تغییر مقطع تحصیلی است. دانش‌آموزان کلاس ششم بعد از فارغ التحصیلی وارد مقطع متوسطه اول می‌شوند. دانش‌آموزان سال نهم نیز پس از فارغ التحصیلی در دوره دوم متوسطه ثبت نام می‌کنند. هر دو گروه از دانش‌آموزان با تعداد دروس بیشتری روبرو هستند، این شرایط انطباق آنها با یک حالت یادگیری مناسب را به طور فزاینده‌ای دشوار می کند.بنابراین تا زمانی که دانش آموزان نتوانند با موقعیت های جدیدی در تحصیل خود مواجه شوند، احتمال افت تحصیلی زیاد است.

• نحوه تدریس معلمان

سبک تدریس یکی از دلایل اصلی افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور در بین دانش‌آموزان است. هرچند هر مدرسه، کالج و دانشگاه روش منحصر به‌فرد خود را برای تدریس دارد. اما یک سبک منحصر به‌فرد برای تدریس کافی نیست. روش تدریس باید برای دانش‌آموزان مناسب باشد تا بتوانند به سرعت دانش کسب کنند.

• مسائل جامعه و افت تحصیلی دانش‌آموزان

یکی دیگر از دلایل افت تحصیلی دانش‌آموزان در مقطع متوسطه وجود مشکلات اقتصادی و اجتماعی در جامعه است. وجود تنش و گسترش اعتیاد به ویژه در بین نوجوانان می‌تواند باعث افت تحصیلی شود. دانش‌آموزانی که با دوستان بد قرار می‌گذارند می‌توانند در جهت مخالف بروند و از مطالعه و کتاب فرار کنند، بنابراین از تحصیل عقب می‌مانند. والدینی که سبک فرزندپروری سهل‌گیرانه دارند باید توجه داشته باشند که فرزندانشان در دوران نوجوانی بیشتر در معرض اعتیاد به مواد مخدر و رفتار‌های بزهکارانه قرار می‌گیرند. بنابراین باید مراقب فرزندان خود باشند.

• افت تحصیلی ناشی از پایین بودن وضعیت اقتصادی خانواده

پایین بودن وضعیت اقتصادی در خانواده می‌تواند یکی از عوامل افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور باشد. زیرا تحصیل در مدرسه مستلزم هزینه‌هایی است که باید به عهده والدین باشد. حال اگر وضعیت اقتصادی خانواده به هر دلیلی مختل شود، ذهنیت دانش‌آموز از مدرسه به دنیای کار تغییر می‌کند. بنابراین تحصیل را ر‌ها و وارد بازار کار می‌شود. طلاق و زندگی با نامادری یا ناپدری باعث می‌شود دانش‌آموز شرایط خوبی برای ادامه تحصیل در خانواده نداشته باشد. در این صورت دچار افت تحصیلی و شکست می‌شود.

راهکارهای مناسب برای حل مشکل افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور

راه‌های زیادی برای مقابله با شکست یادگیری دانش‌آموزان وجود دارد. هر یک از این روش‌ها به غلبه بر شکست یادگیری کودکان در شرایط خاص کمک می‌کند. استفاده صحیح و به‌موقع از این تکنیک‌ها تأثیر آن‌ها را افزایش می‌دهد. بسیاری از این روش‌ها بر عهده معلمان است، اما خانواده نیز در این زمینه نقش بسیار مهمی دارد. راه‌های جلوگیری از افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور را در این بخش از مقاله به شما معرفی می‌کنیم.

1. گرفتن معلم خصوصی

یک معلم خصوصی می‌تواند مهارت‌ها و استعداد‌های دانش‌آموز را در حین تدریس شناسایی کند. هر فردی به یک حوزه علاقه بیشتری دارد. معلم با اندازه‌گیری دقیق مهارت‌های فرزندتان، زمینه‌هایی که او در آن توانایی دارد را پیدا می‌کند و با تشویق و افزایش اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس او را حمایت می‌کند. اما پیداکردن یک معلم خصوصی خوب با رزومه قوی که دانش‌آموزان موفق زیادی داشته باشد، به این راحتی نیست و والدین باید تصمیم خوبی بگیرند. می‌توانید مراجعه به سایت اساتید عربشاهی و مشاهده روش‌های تدریس آن‌ها، بهترین معلم‌های خصوصی را انتخاب کنید.

2. آموزش روش‌های مطالعه و برنامه‌ریزی درسی به دانش‌آموزان

اصول کار آکادمیک و طراحی برنامه درسی باید از سال‌های اول تحصیل به دانش‌آموزان آموزش داده شود. البته این آموزش‌ها برای هر گروه سنی در مقاطع تحصیلی مختلف قابل تعریف و استفاده است. در پایه‌های اول تا چهارم، اکثر والدین فرزندان خود را در درس‌ها و برنامه‌های درسی همراهی می‌کنند. به همین دلیل بسیار مهم است که این اصول توسط معلمان یا مشاوران تحصیلی نیز به والدین آموزش داده شود. والدین از سال پنجم به بعد اغلب مسئولیت یادگیری و آمادگی را به دانش‌آموز واگذار می‌کنند. این مشکل باعث می‌شود تا دانش‌آموزان غالیا بعد از پایه چهارم ترک تحصیل کنند.

3. ارتباط با مشاور تحصیلی یکی از راه‌های مقابله با ضعف‌های دانش‌آموز است

یکی از مهمترین وظایف یک مشاور تحصیلی کمک به دانش‌آموزان، معلمان و والدین در رابطه با شکست دانش‌آموزان است. بسیاری از معلمان و والدین شاهد کاهش نمرات دانش‌آموز، بی‌علاقگی به مدرسه و ادامه تحصیل و بسیاری از مشکلات دیگر در تحصیل فرزند یا دانش‌آموزان خود هستند، اما اطلاعات کافی در مورد علل این مشکلات و راه‌های حل آن ندارند. این است که مشاوره تحصیلی در زمینه مطالعه افت تحصیلی اهمیت دارد.

دانش‌آموزان چگونه باید افت تحصیلی خود را جبران کنند؟

تغییر در سطح تحصیلات همیشه با کاهش نسبی نمرات دانش‌آموزان همراه است. یعنی ورود به کلاس هفتم و ورود به پایه دهم همواره با کاهش یادگیری و افت نمرات دانش‌آموزان همراه بوده است. این  موضوع تا حدودی قابل‌قبول است و این کاهش نمرات و معدل غیرعادی و غیرقابل‌برگشت نیست. باتوجه‌به تغییر دروس، تغییر سطح دروس، تغییر در تدریس و رفتار معلمان، تأخیر تحصیلی طبیعی است و پس از مدت کوتاهی نمرات دانش‌آموزان به حد نرمال و مطلوب می‌رسد.

اما هر گونه تغییر در سطح تحصیلی فراتر از این نگران‌کننده است و نیاز به راه‌حل‌هایی برای جبران دارد. در مواردی که نمرات دانش‌آموز به میزان قابل‌توجهی کاهش‌یافته یا رفتار و مشارکت وی در فعالیت‌های کلاسی کاهش‌یافته است، زمان آن فرارسیده که به دنبال راه‌هایی برای بازگرداندن دانش‌آموز به مسیر اصلی باشیم.

اولین و مهم‌ترین قدم در حل مشکل افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور، یافتن دلیل یا دلایل افت تحصیلی دانش‌آموز است. هنگامی که علت را پیدا کردید، باید اقداماتی را برای اصلاح آن علت انجام دهید و به دانش‌آموز کمک کنید تا کمبود آموزشی را جبران کند. البته برای یافتن بهترین و مؤثرترین راه‌حل‌ها باید از مشاوره و تجویز مشاوران و کارشناسان مجرب عربشاهی در این زمینه بهره برد.

نتیجه‌گیری

افت تحصیلی یکی از چالش‌های مکرر دوران تحصیلی از ابتدایی تا کنکور است. کاهش نمرات تحصیلی اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و به آن رسیدگی نشود، تأثیرات منفی بسیاری بر زندگی اجتماعی، فردی و شغلی نوجوان می‌گذارد. دانش‌آموزان، اولیا و معلمان باید از افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور دانش‌آموزان آگاه باشند و در صورت وجود مشکل نسبت به رفع آن به‌موقع اقدام کنند. راهکار‌هایی وجود دارد که باید در سیستم‌های آموزشی و مدارس اجرا شود تا علاقه دانش‌آموزان به کلاس و مدرسه و تمایل به پیشرفت تحصیلی افزایش یابد. در صورت نیاز به مشاوره در زمینه انتخاب معلم خصوصی و یا هرگونه سؤال و مشکل می‌توانید به سایت عربشاهی مراجعه فرمایید.

سؤالات متداول

عوامل اصلی افت تحصیلی از ابتدایی تا کنکور در دانش‌آموزان چیست؟

سبک تدریس معلم، محیط خانوادگی و سطح یادگیری دانش‌آموز از مهم‌ترین عوامل افت تحصیلی دانش‌آموزان است.

چه روش‌هایی برای جبران افت تحصیلی دانش‌آموزان پیشنهاد می‌کنید؟

برنامه‌ریزی و پیروی از برنامه روزانه کلاس، تقویت عادات مطالعه، آموزش مهارت‌های رشد فردی به دانش‌آموزان، کمک‌گرفتن از مشاوران تحصیلی و استفاده از فرصت‌های تابستانی برای رفع مشکلات و جبران نقاط ضعف از جمله راه‌های مؤثر است.

آیا امتحان نهایی همچنان برای گرفتن نمره بالا دشوار است؟

البته مانند سال‌های گذشته نمی‌توان در شب امتحان به نتایج خوبی دست‌یافت، اما با برنامه‌ریزی خوب و استفاده از تجربه یک مشاور تحصیلی می‌توان به نمره خوبی دست‌یافت.