علائم و علت افسردگی در زمان کنکور و راه های مقابله با آن

افسردگی از اختلالات مرسومی است که امکان دارد برای هر فرد و در هر وضعیتی رخ دهد. با این وجود این اختلال را بیشتر در بین دانش آموزان و افراد کنکوری می‌توان دید. چنان­چه شما خود را برای آزمون کنکور آماده می‌کنید و یا این که یکی از اطرافیان شما کنکوری است باید مواظب نشانه‌های افسردگی باشید. بسیاری از والدیت تصور می‌کنند که افسردگی در سنین پایین به سراغ فرزندانشان نمی‌آید. آیا اخیرا متوجه شده‌اید که انگیزه شما کم شده است؟ و یا این که اشتهای شما افزایش یا کاهش محسوس یافته و نمی‌توانید مانند قبل غذا بخورید؟ احساسات منفی مختلفی مانند ناامیدی، بی‌حوصلگی و یا بی‌ارزشی به شما دست می‌دهد؟ در میزان خواب روزانه‌تان تغییری می‌بینید؟ اخیرا در انجام دادن کارهای روزمره حس تنبلی دارید؟

باید بدانید که همه این موارد می‌توانند نشان‌دهنده مشکل افسردگی در شما باشند. اگر چنین هستید نگران نباشید. زیرا این مساله در بین افراد کنکوری بسیار رایج است. همچنین راهکارهای زیادی برای مقابله با آن وجود دارد. در این مقاله از سایت مهندس عربشاهی با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد علائم و علت‌های افسردگی در دوران کنکور و راه‌های مقابله با آن با شما صحبت کنیم.

علل افسردگی در دوران کنکور

در نظر داشته باشید که ماهیت کنکور به خودی خود بسیار استرس‌زا است. این در حالی است که بسیاری از موارد مانند فشار خانواده و درس‌ها و مقایسه کردن با دیگر افراد می‌تواند بر این موضوع بیفزاید. در این صورت است که برخی از داوطلبان کنکور ممکن است که با افسردگی و بی‌انگیزگی روبه‌رو شوند. نکته مهم این است که باید این افراد از سمت خانواده‌ها، دوستان و معلمان به خوبی درک شوند.

ولی متاسفانه اغلب اطرافیان نقشی منفی را برای داوطلبان کنکور ایفا می‌کنند و به آن‌ها برچسب تنبلی می‌زنند. باید بدانید که اضطراب و استرس تا حد کمی می‌تواند مفید باشد. اما اگر از مقدار طبیعی خود تجاوز کند می‌تواند خطرناک باشد. اگر داوطلبی احساس کند که نمی‌تواند بر استرس خود پیروز شود و مرتبا تصورات منفی از آینده خود داشته باشد می‌تواند به شدت افسرده شود. افسردگی در زمان کنکور را می‌توان با راه‌حل‌های مهم تا حد زیادی برطرف کرد.

علائم و نشانه‌های مرسوم افسردگی در دوران کنکور

همان‌طور که پیش از این شرح دادیم افسردگی یکی از مشکلات متداول در جامعه امروزی است. ولی با این وجود می‌تواند بسیار هم ناشناخته باشد. برای مثال این امکان وجود دارد که فردی برای مدت‌زمان طولانی با افسردگی مواجه باشد. اما اطرافیان او و یا حتی خودش متوجه این موضوع نباشند. به همین علت است که شناخت نشانه‌های رایج در افسردگی برای افراد می‌تواند از اهمیت زیادی برخوردار باشد. در زیر به برخی از علائم افسردگی در زمان کنکور اشاره می‌کنیم:

• حس دلسردی به همه چیزها و از دست دادن علاقه
• حس گناه شدید
• احساس بی‌ارزشی
• کم شدن و یا زیاد شدن اشتها
• تغییرات در الگوی خواب
• منزوی شدن و فاصله گرفتن از افراد
• پایین آمدن شدید تمرکز و افت تحصیلی
• بی‌قراری و عصبانیت
• داشتن فکرهای خودکشی
• دل‌درد، سردرد، درد در قفسه سینه بی هیچ علتی
• توجه نداشتن به ظاهر
• گریه کردن‌های مکرر
• ناتوانی در تصمیم گرفتن

موارد بالا از علائم افسردگی در دوران کنکور هستند.

پیشنهاد مطالعه: راهکارهای ساده برای افزایش تراز کنکور

بهترین راهکار مقابله با خستگی و ناامیدی در دوران کنکور

دوران کنکور با چالش‌های زیادی همراه است و خستگی و ناامیدی از جمله رایج‌ترین احساساتی هستند که دانش‌آموزان در این دوره تجربه می‌کنند و مقابله با خستگی و ناامیدی در دوران کنکور جزو یکی از چالش‌های بزرگی محسوب می‌شود که خیلی از دانش‌آموزها با آن روبه‌رو می‌شوند.

به عنوان یکی از دلایل اصلی خستگی و ناامیدی زمان کنکور، احساس بیش از حد بار سنگین و بی‌پایان کارها می‌باشد و به جای این که با تمام درس‌ها و مطالب یکجا مواجه شوید، بهتر است با برنامه ریزی صحیح برای خودتان هدف‌های کوچک و قابل دسترس تعیین کنید تا پس از رسیدن به هدف خود، حس پیشرفت و انگیزه بیشتری را دریافت نمایید. در ادامه شما را با راهکارهای مقابله با خستگی و ناامیدی در دوران کنکور آشنا می‌کنیم.

• استراحت‌های کوتاه و مؤثر
• ورزش و فعالیت بدنی
• ایجاد محیط مطالعه مناسب
• تغذیه مناسب و خواب کافی
• حفظ دیدگاه مثبت

روش پیشگیری از افسردگی در دوران کنکور

حتما شنیده‌اید که همواره پیشگیری بهتر از درمان است. در زمینه افسردگی نیز باید این اصل را به کار ببرید. بدین معنی که دو راه پیشگیری برای این مسئله وجود دارد. اول روشن کردن موضوع و ماهیت مسئله و روبه‌رو شدن با آن است. دوم داشتن یک برنامه‌ریزی درست برای روزهای دشوار. زمانی که اوضاع از کنترل فرد بیرون می‌آید و او احساس می‌کند که نمی‌تواند مشکلات را تحت سیطره خود در بیاورد کم کم دچار ناامیدی و بی‌انگیزگی می‌شود. به خاطر همین احساسات است که عملکرد فرد پایین می­آید و در یک چرخه معیوب گرفتار می‌شود.

فرد خردمند کسی است که قبل از این که احساس افسردگی و ناامیدی او را در بر بگیرد نخست ماهیت مسئله را برای خود تعیین می‌کند و با آن روبه‌رو می‌شود. کنکور آن قدرها هم که فکر می‌کنید دشوار نیست و با برنامه‌ریزی درست می‌توانید از پس آن بربیایید. زیرا کنکور یک رقابت بین داوطلبان زیادی است و احتیاج به برنامه‌ریزی کردن به طور هوشمندانه دارد. همان‌طور که می‌دانید در هر سال تعداد زیادی از افراد در این آزمون بزرگ موفق می‌شوند.

دومین کاری که باید هر داوطلب کنکوری انجام دهد این است که برای خود یک برنامه‌ریزی درست و مدون داشته باشد. بایستی هدف نهایی خود را متناسب با خصوصیات شخصی و سطح توانایی‌های خودتان قرار بدهید. در نظر داشته باشید که برای حصول به هدفی که مشخص کرده‌اید باید از یک برنامه استاندارد و صحیح بهره ببرید. اما با همه این تفاصیل امکان دارد که افسردگی باز هم مانند یک مهمان ناخوانده به سمت شما بیاید. حتی اگر چنین شد نیز نباید خود را ببازید و از میدان به در بروید. زیرا شما بسیار قوی هستید و می‌توانید با راهکارهای درست این مساله را به درستی مدیریت کنید.

و اما توصیه ما این است که قبل از رسیدن به این مرحله دشوار و هنگام قدم گذاشتن در مسیر کنکور از مشاور استفاده کنید. بهره‌گیری از تجربه مشاور کنکور استرس شما را به نصف کاهش می‌دهد و مسیر را برای‌تان روشن می‌کند. امروزه دسترسی به مشاوران تحصیلی بصورت آنلاین بسیار راحت است.

8 راه‌ اساسی برای مقابله با افسردگی در دوران کنکور

در برخی از مواقع راهکارهای برطرف کردن افسردگی بسیار راحت هستند و احتمالا به همین دلیل سادگی نیز در نظر گرفته نمی‌شوند. اگر علائم افسردگی را در خود و یا یکی از اطرافیانت‌ان مشاهده کردید بهتر است در کنار مراجعه به مشاور، راهکارهای زیر را انجام دهید:

1- استراحت کافی داشته باشید

ممکن است احساست ناخوشایندی که به شما هجوم آورده‌اند به علت خستگی جسمی و یا روحی برای یک مدت‌زمان طولانی باشد. بنابراین لازم است که به خودتان سخت نگیرید. باید بدانید که در برنامه‌ریزی‌های روزانه خود و یا در هفته زمان‌هایی را به استراحت کردن اختصاص بدهید. در این راه بهتر است برای خود دل‌خوشی‌های کوچک در نظر بگیرید. برای مثال می‌توانید بخش‌های کوتاه از سریال‌های طنزی را که دوست دارید ببینید. همچنین شما می‌توانید آهنگ‌های شاد مختلفی گوش دهید. این کارها می‌توانند تا حد بسیار زیادی به شما در برطرف کردن خستگی‌های روحی و جسمی کمک کنند.

2- به تغذیه خود اهمیت بدهید

برخی اوقات خستگی و یا بی‌حوصلگی به علت کمبود مواد مغذی در افراد اتفاق می‌افتد. برای مثال ممکن است فردی دچار کم‌خونی باشد. در این صورت این فرد زودبه‌زود احساس خسته بودن و کمبود انرژی می‌کند. لازم است که در رژیم غذایی خود از مواد مفید و مغذی مثل سبزیجات، ماهی، مغزها، میوه‌های تازه و مکمل‌های غذایی بهره ببرید. برای کسب اطلاعات بیشتر به شما پیشنهاد می‌کنیم، مقاله مربوط به تغذیه مناسب کنکوری‌ها را مطالعه نمایید.

3- ارتباط برقرار کردن با دیگر اعضای خانواده و دوستان

اگر آدم توداری هستید و همه مشکلاتی که دارید را در دل خودتان می‌ریزید این امر می‌تواند سبب شود که شما بعد از مدت‌زمان کوتاهی افسرده شوید. برای جلوگیری از افسردگی لازم است با یکی از اعضای خانواده و یا دوستی که مورد اعتماد شما هست صحبت کنید. درد دل کردن ساده می‌تواند به شما کمک کند که بار مشکلاتتان را کمتر احساس کنید و احساس بهتری به شما دست می‌دهد. بعد از مدتی خواهید دید که برخی از راه‌حل‌های مناسب به فکر شما می‌رسد.

4- نظم دادن به زندگی روزمره

بی‌نظمی و سردرگمی همواره سبب می‌شود تا اوضاع شما بدتر شود. همین امر می‌تواند سبب افسردگی در زمان کنکور نیز بشود. بهتر است که لیست ساده را به صورت روزانه تهیه کنید و همه کارهای خود را اولویت‌بندی کنید. باور داشته باشید که همین کار ساده می‌تواند تا حد بسیار زیادی از آشفتگی کارهایتان کم کند و اعصابتان راحت‌تر شود.

5- فاصله گرفتن از افراد سمی

افرادی که به صورت مرتب از شما ایراد می‌گیرند و یا با عصبانیت با شما برخورد می‌کنند و یا همه سعی و تلاشتان را نادیده می‌گیرند در قلمروی افراد سمی قرار می‌گیرند. این افراد سبب می‌شوند تا انرژی شما بیهوده تخلیه شود و در نتیجه بعد از مدت‌زمان کوتاهی حس افسردگی و ناامیدی به شما دست می‌دهد. لازم است که تا حد امکان این افراد را از زندگی خود دور سازید. چنان­چه این افراد از اعضای خانواده شما هستند و نمی‌توانید از آن‌ها دور شوید می‌توانید تا جایی که برایتان مقدور است از آن‌ها فاصله بگیرید و ارتباط خود را با آن‌ها کمتر کنید. همچنین می‌توانید با رفتارهای آن‌ها تا جایی که می‌شود کنار بیایید.

6- هدف‌هایتان را بازبینی کنید

لازم است که اهدافتان را مورد بازبینی قرار دهید. ممکن است شکست‌های متوالی و پی در پی سبب شده است که شما احساس افسردگی کنید. لازم است که قبل از هر کار به این سوال مهم پاسخ دهید. آیا هدف مشخص و واضحی دارم؟ و سوال دوم این که؛ آیا این هدف را با توجه به استعداد و سطح توانایی‌های خود انتخاب کرده‌اید؟ پاسخ به این دو سوال می‌تواند از افسردگی در زمان کنکور برای افراد بکاهد.

7- ورزش کنید و از هوای آزاد بهره ببرید

هوای تازه، نور خورشید و داشتن تحرک کافی دشمن سخت افسردگی هستند. اگر حجم زیادی از درس بر روی دوش شما تلنبار شده است و این امر سبب شده تا خود را در اتاق زندانی کنید بهتر است که از این حالت خارج شوید. نیم ساعت پیاده‌روی در هوای آزاد می‌تواند حال روحی شما را تا حد بسیار زیادی بهبود ببخشد. همین امر سبب جلوگیری از افسردگی در زمان کنکور می‌شود.

8- از کمال‌گرایی بپرهیزید

باید بدانید که کنکور یک مسر پرپیچ و خم است و ناهمواری‌های زیادی دارد. بنابراین اصلا قرار نیست که همه چیز در مسیر ایدئال و عالی پیش برود. این موضوع برای همه افراد کنکوری حتی افراد برتر کنکور نیز وجود دارد. بنابراین از کمال‌گرایی دوری کنید و انتظار این را نداشته باشید که همه چیز بسیار عالی پیش برود. تنها وظیفه و نقش شما این است که اصلا در جا نزنید و در بدترین وضعیت‌ها نیز یک راه‌حل خردمندانه پیدا کنید.

راه‌های درمان برای مقابله با افسردگی دوران کنکور

دوران کنکور با استرس و فشارهای زیادی همراه می‌باشد و علاوه بر فشار درسی، انتظارات زیادی هم وجود دارد که می‌تواند منجر به احساس افسردگی و ناامیدی در دانش آموزان شود، اما نگران نباشید، راهکارهای بسیاری برای مقابله با این احساسات منفی و حفظ انگیزه وجود دارد که می‌تواند به بهتر شدن حال شما کمک کند و در ادامه با برخی از آنها آشنا می‌شویم.

• مشاور و روانشناس
• مراقبت از خود (تغذیه سالم و ورزش)
• تقسیم‌ بندی اهداف و تمرکز بر قدم‌های کوچک
• وقت گذاشتن برای تفریح و استراحت
• مراقبت از افکار منفی
• زمان ‌بندی برای مطالعه و استراحت

سخن پایانی

در این مقاله در مورد نشانه‌ها و علل افسردگی در زمان کنکور و راه‌های مقابله با آن با شما صحبت کردیم. لازم است که همه موارد را با دقت بخوانید و اجرا نمایید تا از افسردگی دور بمانید. در صورتی که احساس افسردگی می‌کنید راهکارهای بالا به همراه کمک گرفتن از مشاور تحصیلی می‌تواند تا حد زیادی این مشکل را در شما برطرف سازند.

سؤالات متداول درباره افسردگی در دوران کنکور و راه‌های مقابله با آن

در ادامه، به پاسخ برخی از سؤالات متداول درباره افسردگی در دوران کنکور و راه‌های مقابله با آن می‌پردازیم.

1- آیا افسردگی در دوران کنکور طبیعی است؟

بله، احساس افسردگی و اضطراب در زمان کنکور امری طبیعی و رایج می‌باشد، اما اگر این احساسات شدید و طولانی مدت باشد، باید به فکر درمان آن باشید.

2- چرا افسردگی در زمان کنکور شایع است؟

داوطلبان کنکور به دلیل فشارهای روانی ناشی از حجم بالای مطالعه، نگرانی درباره آینده، انتظارات بالا از خود و خانواده و رقابت با دیگران در این دوران دچار افسردگی می‌شوند و حتی برخی از دانش آموزان فکر می‌کنند، کنکور تنها فرصت آنها برای موفقیت است که احساس اضطراب و افسردگی زیادی را به دنبال دارد.

3- چگونه می‌توانم از افسردگی کنکور پیشگیری کنم؟

دانش آموزان می‌توانند با یک برنامه ریزی مناسب، مراقبت از سلامت جسمی و روانی خود، ایجاد روابط اجتماعی قوی و کمک گرفتن از یک مشاور کارکشته از افسردگی زمان کنکور پیشگیری کنند.

4- علائم افسردگی در دوران کنکور چیست؟

به عنوان علائم شایع افسردگی در دوران کنکور می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

• احساس ناراحتی و بی حسی
• خستگی زیاد یا کمبود انرژی
• کاهش تمرکز و افت عملکرد تحصیلی
• مشکلات مزمن خواب (بی‌خوابی یا خواب بیش از حد)
• افکار منفی و ناامیدی درباره آینده

5- آیا داشتن روزهای استراحت در دوران کنکور مفید می‌باشد؟

بله، داشتن استراحت و زمانی برای آرامش امری ضروری می‌باشد، فشار مداوم و بدون وقفه باعث خستگی جسمی و ذهنی شده که در نهایت موجب کاهش بهره‌وری شما می‌شود و تنظیم زمانی کوتاه برای استراحت به شما کمک می‌کند تا در طولانی مدت بازدهی مثبت و بیشتری داشته باشید.