معرفی رشته دندانپزشکی
رشته دندانپزشکی یکی از محبوب‌ترین و پردرآمدترین رشته‌های دانشگاهی در حوزه علوم پزشکی است که شامل پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها و مشکلات مربوط به دهان، دندان‌ها و لثه‌ها می‌شود. بسیاری از دانش آموزان به عشق پزشک یا دندانپزشک شدن وارد رشته تجربی می‌شوند و باید بدانند که قبولی در این رشته مستلزم تلاش زیاد و رقابتی فشرده خواهد بود.
همچنین لازم به ذکر است که بدانید تحصیل در رشته دندانپزشکی علاوه بر به دانش تخصصی عمیق، مهارت‌های ارتباطی و توانایی کار در شرایط مختلف را نیز نیاز دارد. به همین منظور در این مقاله قصد داریم به معرفی رشته دندانپزشکی بپردازیم که شما با این با خواندن این مقاله از سایت مهندس عربشاهی با انواع تخصص‌های دندانپزشکی، بازار کار، مزایا و این رشته آشنا خواهید شد، پس تا انتها همراه ما باشید.
تعریف دندانپزشکی
رشته دندانپزشکی یکی از شاخه‌های پزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌ها و مشکلات دهان، دندان و بافت‌های مجاور آن رسیدگی می‌کند. دندانپزشکی یک حرفه بالینی است که افراد را برای حفظ سلامت دهان و دندان‌های خود تربیت می‌کند، در طول دوره تحصیلی در رشته دندانپزشکی دانشجویان با اصول و روش‌های درمانی گوناگون آشنا می‌شوند که شامل آسیب شناسی فک و دهان، ارتودنسی (مرتب کردن دندان‌ها)، اندودنتیکس (درمان ریشه دندان)، پروتزهای ثابت و متحرک (روکش دندان، دست دندان)، پریودنتولوژی (بیماری‌های لثه و جرم‌گیری)، ترمیمی (پر کردن دندان‌ها و زیبایی دندان) بیماری‌های دهان و دندان، انواع جراحی دندان (کشیدن دندان)، دندانپزشکی کودکان و رادیولوژی دهان و فک و صورت می‌باشد. این دروس به دانشجویان کمک می‌کند تا بیماری‌های دهان و دندان را به راحتی تشخیص داده و به موقع آنها را درمان کنند.
دلایل انتخاب رشته دندانپزشکی
در ادامه به بررسی دلایل انتخاب این رشته می‌پردازیم و چهار مورد از مهم‌ترین علل انتخاب رشته دندانپزشکی را بیان می‌کنیم.
1. درآمد بالا
دندانپزشکان اغلب درآمد بالایی دارند. با توجه به مدت تحصیل و هزینه‌های صرف شده برای تخصص در این حوزه، معمولاً می‌توانند درآمد قابل توجهی داشته باشند که این درآمد می‌تواند از بازه ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان در ماه شروع شود و تا ۱ تا یک و نیم میلیارد هم برسد که بستگی به عوامل مختلفی از جمله تخصص، تجربه، محل تحصیل، محل قرار گیری مطب، تعهد شغلی و … دارد.
2. استقلال مالی
به عنوان یک دندانپزشک مستقل، می‌توانید به عنوان صاحب مطب خود فعالیت کنید و استقلال مالی خود را به دست آورید. این موضوع به شما این اجازه را می‌دهد در تصمیم گیری‌های مالی و مدیریتی خود آزادانه عمل کنید و همچنین این امکان را به شما می‌دهد تا بتوانید مسیر پیشرفت شغلی خود را مدیریت کنید و زودتر به موفقیت برسید.
3. احترام و ارزش گذاری
دندانپزشکان با عنوان حرفه‌ای پزشکی مورد احترام و ارزش گذاری قرار می‌گیرند. این می‌تواند احساس تحقق حرفه‌ای و ارضای شخصی را به شما بدهد. همچنین این احترام و ارزش فقط مختص کشور ایران نیست و یک دندانپزشک در تمام دنیا مورد احترام است؛ چرا که یکی از نیازهای مهم جامعه را رفع می‌کند و سطح بهداشت و سلامت جامعه را افزایش می‌دهد.
4. ماندگاری شغلی
دندانپزشکی یک شغل پایدار است و نیازی به تغییر مکرر شغل ندارید. می‌توانید در طول عمر حرفه‌ای خود در این زمینه فعالیت داشته باشید. از طرفی هوش مصنوعی به دلیل ماهیت این حرفه نمی‌تواند جایگزین دندانپزشکی شود. این درحالی است که هوش مصنوعی و ربات‌ها در پزشکی ورود کرده و احتمالاً در آینده‌ای نه چندان دور جایگزین پزشکان عمومی شوند.
معرفی دوره علوم پایه دندانپزشکی
دوره دروس علوم پایه دو سال به طول می‌انجامد و به طور نظری، عملی یا مجموع هر دو ارائه می‌شود. بعد از اتمام سال دوم آزمونی از طرف وزارت بهداشت برگزار می‌شود تا دانشجو بتواند وارد دوره پری کلینیک شود. دروسی که در دوره ۲ ساله علوم پایه ارائه می‌شوند به شرح زیر می‌باشد:
- آناتومی
- بافت شناسی انسانی
- ژنتیک انسانی
- آسیب شناسی عمومی
- روانشناسی عمومی
- ایمنی شناسی
- بیوشیمی
- فیزیولوژی
- تشریح
- میکروب شناسی
- پاتولوژی
- فیزیک پزشکی
معرفی دوره اختصاصی دندانپزشکی
این دوره که پس از قبولی در آزمون جامع علوم پایه ارائه می‌شود، ۴ سال به طول می‌انجامد کلاس‌ها به طور نظری، عملی یا ترکیب هر دو برگزار می‌شود. تنها تفاوت این دوره در این است که دانشجو وارد کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها شده و دوره کارآموزی را سپری می‌کند. در انتهای این دوره دانشجو پایان نامه خود را تحویل می‌دهد. دروسی که در دوره ۴ ساله تخصصی ارائه می‌شوند، به شرح زیر می‌باشد:
- زبان خارجی اختصاصی
- بهداشت عمومی و اکولوژی
- بهداشت دهان و تغذیه
- بهداشت محیط زیست
- بیولوژی دهان
- آسیب شناسی دهان
- کالبدشناسی و مورفولوژی دهان و دندان
- بافت شناسی دهان و دندان
- دندانپزشکی پیشگیرانه
- فارماکولوژی
- نظام پزشکی و طب قانونی
- رادیولوژی دهان
- اندودنتیکس
- پریود نتولوژی دهان
- ارتودنسی
- دندانپزشکی ترمیمی
- جراحی دهم فک و صورت
- دندانپزشکی کودکان
- گوش حلق بینی
- بیماری‌های درونی
- بیماری‌های روانی
- بیماری‌های دهان
دوره طرح اجباری مناطق محروم رشته دندانپزشکی
در رشته‌های دانشگاهی گروه تجربی ۱۲ رشته وجود دارد که پس از فارغ التحصیلی باید طرح اجباری مناطق محروم گذرانده شود. دندانپزشکی نیز یکی از این رشته‌ها است و طرح اجباری آن ۲ سال طول می‌کشد. از نکات قابل ذکر رشته دندانپزشکی این است که در دوره طرح اجباری دندانپزشک درآمد اندکی دارد ولی اجازه تاسیس مطب ندارد. فقط می‌تواند در کلینیک‌های دندانپزشکی یا سایر مطب‌ها به صورت نیمه وقت فعالیت کند.
گرایش‌های رشته دندانپزشکی
دندانپزشکی یک رشته گسترده می‌باشد که شامل بسیاری از گرایش‌ها است. در ایران برخی از زیر رشته‌ها و گرایش‌های رایج در رشته دندانپزشکی عبارتند از:
دندانپزشکی عمومی
دندانپزشکان به ارائه خدمات دندانپزشکی عمومی از جمله تمیزی دندان جرم‌گیری و درمان تخریب دندانی برای بیماران عادی و پایه‌ای می‌پردازند.
ارتودنسی
دندانپزشکان به تشخیص، پیشگیری و درمان اختلالات قوس دندان و فک‌ها، اصلاح براکت‌ها و استفاده از درمان‌های ارتودنتیک برای بهبود نظم و ردیف و ظاهر دندان‌ها به صورت کاملاً تخصصی می‌پردازد. معمولاً بیماران این تخصص، دوره درمانی طولانی تری نسبت به سایر بیماران دارند.
جراحی دهان و فک و صورت
دندانپزشکان به انجام جراحی‌های پیشرفته دهان، فک و صورت شامل جراحی زیبایی، ایمپلنت‌ها و کشیدن دندان‌های پیچیده می‌پردازند.
اندودانتیکس
به تشخیص و درمان بیماران با عفونت و التهاب ریشه دندان‌ها می‌پردازد. جراحی ریشه و درمان مجدد، عصب شی های ناقص از وظایف این تخصص است
پروتزهای دندانی
دندانپزشکان به طراحی و اجرای پروتزهای دندانی مانند پروتزهای ثابت (تاج و پل) و پروتزهای متحرک (دندان‌های مصنوعی و دندان‌های جزئی)، لمینت بریج و روکش می‌پردازند.
دندانپزشکی کودکان
دندانپزشکان به درمان و مراقبت از دندان‌های کودکان و نوجوانان می‌پردازند. آنها باید قابلیت درمان دندان‌های شیری و اصلی کودک را داشته باشند. درمان‌های پیشگیرانه نظیر چکاپ و دندان از دوران نوزادی تا بلوغ یا درمان‌هایی مانند ترمیم روکش دندان شیری و اصلی از جمله وظایف این متخصصان است.
مزایای دندانپزشکی
رشته دندانپزشکی به واقعیت دارای مزایای زیادی است. برخی از این مزایا عبارتند از:
- کار خصوصی: بیشتر دندانپزشکان مطب خصوصی دارند و رئیسی ندارند، در نتیجه ساعات کاری و همکارانشان را خود تعیین می‌کنند.
- کمک به مردم: از دیگر نکات مثبت دندانپزشک بودن رضایتی است که در نتیجه کمک به مردم به دست می‌آید. بیمارانی که درد شدید دارند می‌توانند تسکین یابند و دوباره زندگی عادی خود را ادامه دهند.
- درآمد خوب و آینده شغلی مطمئن: دندانپزشک بودن آینده مالی زندگی شما را به خوبی تامین خواهد کرد. همچنین یک دندانپزشک هیچ وقت بیکار نخواهد ماند و جامعه همیشه به خدمات دندانپزشکان نیاز دارد.
معایب دندانپزشکی
دندانپزشکی نیز معایب و چالش‌هایی دارد که ممکن است بر دندانپزشکان و بیماران تأثیر بگذارد. در ادامه به برخی از معایب این حرفه اشاره می‌کنیم.
دوران تحصیلی طاقت فرسا
راه دندانپزشک شدن بسیار طولانی و سخت است که از دوران کنکور گرفته تا دوران دانشجویی همیشه باید تلاش فراوانی داشته باشید. حتی در دوران طبابت هم این روند ادامه دارد؛ زیرا علم همواره در حال پیشرفت است و یک دندانپزشک خوب نباید از علم روز دنیا عقب بماند.
تعامل نزدیک با احساسات بیمار
شاخه‌های مختلف پزشکی معمولاً با این مورد کمتر سر و کار دارند. بیشتر افراد حتی از نشستن بر صندلی دندانپزشکی نیز ترس دارند. یک دندانپزشک باید در طول روز دائم در حال مدیریت احساس ترس و وحشت بیماران خود به ویژه کودکان باشد. این موضوع به انرژی زیادی نیاز خواهد داشت، اما آنها باید آرامش خود و حفظ کرده و کاملاً حرفه‌ای برخورد کنند.
حقوق و درآمد یک دندانپزشک به چه صورت است؟
با وجود اینکه دندانپزشک عمومی دارای درآمد نسبتاً مناسبی می‌باشد، اما هرچه تخصص و مهارت بالاتری وجود داشته باشد، همچنین با توجه به محل کار حقوق و درآمد تغییر می‌کند. برای مثال اگر یک دندانپزشک در بیمارستان دولتی مشغول به فعالیت باشد، مطابق با خدمات کشوری حقوق دریافت می‌کند. اما در کلینیک‌های تخصصی علاوه بر دریافت حقوق ثابت، حق الزحمه به ازای هر بیمار نیز دریافت می‌شود. همچنین دندانپزشکانی که تخصص‌هایی مانند ارتودنسی، ایمپلنت و یا جراحی فک و صورت را دارند، درآمد نسبتاً بالاتری به سایر دندانپزشکان خواهند داشت .
رشته دندانپزشکی برای چه کسانی مناسب است؟
رشته دندانپزشکی به مهارت‌ها و ویژگی‌های خاصی نیاز دارد. این ویژگی‌ها هم جسمی و روحی و هم از لحاظ علاقه‌مندی به درس‌های رشته تجربی است که بعضی از اصلی‌ترینشان عبارتند از:
علاقمندی به علوم تجربی و پزشکی
دندانپزشکی یک رشته پزشکی است و به علاقه و انگیزه زیاد به یادگیری علوم تجربی نیاز دارد.
افرادی که دقت و حوصله کافی دارند
کار دندانپزشکی نیازمند دقت بسیار زیاد است، زیرا هرگونه اشتباه می‌تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد.
کسانی که به سلامت و زیبایی دهان و دندان اهمیت می‌دهند
دندانپزشکان علاوه بر درمان بیماری‌ها، به زیبایی‌ها و بهداشت دهان و دندان هم اهمیت می‌دهند.
افرادی که توانایی برقراری ارتباط موثر با بیماران را دارند
کسانی که توانایی کار با دست و انجام کارهای دقیق را دارند، زیرا بسیاری از کارهای دندانپزشکی نیازمند مهارت‌های دستی بالا و توانایی انجام کارهای بسیار دقیق است. کارهایی مثل تراش دندان گرفته تا بازسازی دندان به دست‌هایی ماهر و توانمند نیاز دارد تا بتواند به نحو احسن کارهای ظریف دندانپزشکی را انجام دهد.
افرادی که قدرت تصمیم گیری سریع در شرایط مختلف را دارند
دندانپزشکان باید بتوانند در مواقع بحرانی و شرایط اضطراری تصمیمات درست و سریعی بگیرند.
افرادی که توانایی مدیریت زمان و برنامه‌ریزی دارند
مدیریت کردن زمان و برنامه‌ریزی برای رسیدگی به کارهای بیماران مختلف و انجام کارهای تخصصی از دیگر ویژگی‌های مورد نیاز برای دندانپزشکان است.
آینده شغلی رشته دندانپزشکی
با افزایش تعداد فارغ التحصیلان در این رشته و همچنین افزایش تحصیل دندانپزشکی در دانشگاه‌های نه چندان سطح بالا خارجی و هجوم آنها به داخل کشور، فرصت‌های شغلی این رشته در حال کاهش است. همچنین افزایش رعایت بهداشت دهان و دندان در جامعه نیز عامل دیگری در کاهش مراجعه کنندگان خواهد بود. با همه این اوصاف، اهمیت زیبایی دندان در بین مردم در حال افزایش است که فرصت شغلی بسیار مناسبی را برای این متخصصین این رشته به ارمغان می‌آورد. نکته مثبت این شغل این است که اکثر مراجعه کننده‌ها یک دندانپزشک را انتخاب می‌کنند و به مراجعه کننده ثابت آن دندانپزشک تبدیل می‌شوند.
امیدواریم چنانچه می‌خواهید در این رشته تحصیل کنید و به ادامه تحصیل بپردازید، تمامی نکات لازم را در نظر بگیرید و همچنین سعی کنید در کارهای خود بهترین باشید و بهترین خدمات را به بیماران و هم وطنان خود ارائه دهید.
